Aangenaam, Gytha Eisinger
Essay: Opsoppen & doorgaan
opsoppe · Limburgs dialect · iets lijdzaam ondervinden, het zelf maar uitzoeken: “Sop het dich maar op!"
Ik hield mijn hand boven de kaars op tafel in de hoop dat die pijn de ellende waar ik me in begaf, enigszins kon verdoven. Waar was dit nu zo vreselijk misgegaan?
Ik had me ontzettend verheugd op deze date, met deze blonde ‘hipster God’, die precies wist hoe hij zijn hand nonchalant door zijn goudgele lokken moest halen en dan een zelfverzekerde blik gaf alsof niets of niemand hem iets kon maken.
We hadden elkaar leren kennen via een app voor like-minded people wat voor mij destijds een doodnormale zaak was, evenals dat hij midden in de nacht naar me toe was komen kachelen vanuit Amsterdam met een barreltje dat hij van iemand had kunnen lenen. Ik ging er in die tijd bijzonder goed op om me zo bekakt mogelijk te kleden om zo een zo groot mogelijk contrast te creëren met de ongehoorde dingen die ik deed. Dat hij van me eiste dat ik mijn allernetste kleren aan moest trekken deed ik dus met alle plezier en om half twee ‘s nachts opende ik in mijn gestreepte blouse en fluwelen loafertjes de voordeur, waarop hij mij spontaan vol op mijn mond zoende en tegen de muur in de gang duwde. Ik werd bedwelmd door een explosie van vers gekauwde kauwgom en net opgespoten parfum. Dit afspraakje was bedoeld als kennismaking, om te kijken of onze voorkeuren een beetje op een lijn lagen en hij bleek een ware God te zijn die wist hoe die zijn onderdanen speciaal moest laten voelen. Een match made in heaven zou je zeggen. Zijn zelfvertrouwen en Leidse accent deden me voor hem smelten.
Ik ging er in die tijd bijzonder goed op om me zo bekakt mogelijk te kleden om zo een zo groot mogelijk contrast te creëren met de ongehoorde dingen die ik deed.De weken die volgden hadden we vooral Whatsapp-gesprekken over hoe onze volgende date eruit zou gaan zien en eindelijk was die dag aangebroken; ik zou naar Amsterdam komen. Ik had alles zorgvuldig meegenomen wat hij me opgedragen had en de avond verliep als in mijn stoutste dromen. Totdat ik hem in een discussie hoorde met iemand aan de telefoon, terwijl ik in het donker, vastgebonden en opgesloten in de trapkast zat. Eenmaal bevrijd ging de telefoon weer en bleek het een van zijn vorige scharrels te zijn die boos was om allerlei onbeduidende redenen. Ergens in mijn achterhoofd vond ik het niet zo netjes dat hij uitgebreid met haar in discussie ging, terwijl wij een date hadden. Het haalde hem uit ons spel en ik was tevens niet meer helemaal bij zinnen aangezien ik in de kast had zitten spacen en daardoor behoorlijk kwetsbaar was. Ik had dan ook niet in de gaten dat hij serieus was toen hij vroeg of ik het leuk zou vinden als er nog een vrouw bij zou komen. Ik vertrouwde hem met mij en dacht dat hij het over de toekomst had, dus wilde hem best in die waan van zijn fantasie laten. Niet wetende dat hij nog steeds contact had met de boze vrouw van net en dat ze inmiddels naar ons onderweg was. Toen het me helder werd, leek ik in een ruk uit mijn happy space te worden getrokken. Afbellen kon niet meer, want we hadden per slot van rekening ja gezegd, zei hij. Compleet ontnuchterd voelde ik me in het nauw gedreven. Ik had hier helemaal geen zin in. Dit was míjn speeltijd, die ik nu met iemand anders moest gaan delen die behoorlijk labiel, en bovendien manipulatief overkwam.
Afbellen kon niet meer, want we hadden per slot van rekening ja gezegd, zei hij. Compleet ontnuchterd voelde ik me in het nauw gedreven. Ik had hier helemaal geen zin in.Ik zag op mijn telefoon dat het 22.15u was. Te laat om nog met het ov thuis te komen. Ik appte een vroegere vriendin die in de buurt woonde of ze thuis was, maar kreeg geen reactie. Ze bleek achteraf op vakantie te zijn. Er was geen mogelijkheid meer om weg te kunnen en er zat niets anders op dan dit uit te zingen. Over straat zwerven was geen optie, dus ik moest het maar opsoppen.
Een kwartier later stond de dame in kwestie op de stoep. Het was absoluut een knappe verschijning met haar slanke lijn en exotische uitstraling en ik deed mijn best om voor haar open te staan, maar ze bleek al gauw een sluwe vos. Ze gedroeg zich alsof ze de beste vrienden waren en voelde klaarblijkelijk de behoefte dit steeds onder mijn neus te wrijven. Herinneringen werden opgehaald en ze raakte hem telkens overdreven lachend aan als ze sprak. En ze praatte veel. De GHB kwam tevoorschijn uit haar tas en een of andere groene, natuurlijke Viagra pillen. Ze was een pro in het afmeten van de hoeveelheid en het klokken van de tijd wanneer ze voor het laatst iets genomen hadden en het feest was niet compleet zonder ook nog een paar lijnen coke. Je ouders zullen vast trots op je zijn, dacht ik. Ze vroeg me meermaals of ik het écht niet erg vond dat ze gebruikten, maar wat kon ik zeggen? Ik was in de minderheid en daar was ze zich duidelijk van bewust. Ze kon dit goed gebruiken om mij buiten te sluiten. Dat ik bijzonder slecht ging op deze setting was compleet irrelevant. Net zoals het feit dat ik echt geen zin had in deze trio. Het deed er allemaal niet toe. Hoe sneller het over was, des te beter en dus liet ik het allemaal maar gebeuren.
Dat ik bijzonder slecht ging op deze setting was compleet irrelevant. Net zoals het feit dat ik echt geen zin had in deze trio.In het begin had ik er nog best plezier in, hoe stom ook. Maar haar jaloezie begon de overhand te nemen en ze probeerde hem helemaal op te eisen. Terwijl hun drugs nu pas echt goed begonnen te werken, zakte mijn zin naar het nulpunt. Ik nam afstand door een sigaret te gaan roken. En zij dacht van de situatie gebruik te kunnen maken om een vals plannetje met hem te smeden. Ze had duidelijk schijt aan mijn aanwezigheid en stak dit niet onder stoelen of banken. Of er geen manier was om van me af te komen? In de kast opsluiten kon toch nog wel een keer? Het interesseerde haar niet dat ik alles meekreeg. Stoïcijns keek ik naar het startscherm van mijn telefoon in de hoop dat ik op miraculeuze wijze kon verdwijnen.
Mijn hipster hunk liet haar eerst maar gewoon. Alsof hij niet hoorde wat voor nare dingen ze zei, of misschien hoopte dat ze vanzelf een keer zou stoppen als hij lang genoeg geen reactie gaf. Hun vrijpartij ging door, tot ze uiteindelijk toch weer onenigheid kregen.
Na een hoop gekibbel besloten ze naar bed te gaan, maar wilden eerst nog wat patronen met lachgas gebruiken. Daar had ik ook wel oren naar. Zo kon ik even kortstondig vergeten hoe vreselijk opgelaten ik me voelde. Er waren geen ballonnen in huis te vinden om te vullen, dus werd het lachgas met een slagroomspuit in een condoom gedaan die we om de beurt leegzogen. Het rubber smaakte vies, maar het was heerlijk om even out te gaan en niet meer daar te zijn.
Het rubber smaakte vies, maar het was heerlijk om even out te gaan en niet meer daar te zijn. Ik besloot te doen alsof ik ging slapen en zij bedacht daarom te doen alsof ik er niet meer was. Terwijl we met zijn drieën in bed lagen, ging ze het gesprek met hem aan waarom hij haar zomaar aan de kant had gezet door niets meer te laten horen. Ze ging vol in de aanval. Het was het klassieke geval van ‘aantrekken en afstoten’ tussen twee mensen waarvan de een bindingsangst heeft en de ander verlatingsangst, en hoe ’gewoon vrienden zijn’ heel verschillende betekenissen kan hebben. Ik was hier ook weleens in verwikkeld geraakt, meerdere malen zelfs, dus ik begreep waar ze vandaan kwam. Maar het leek alsof ze het niet wilde horen. Tot in den treure werden er feiten opgerakeld die moesten verklaren dat ze toch echt een relatie hadden gehad, terwijl niets daar op leek te wijzen.
Op een gegeven moment kon ik het niet meer aanhoren en stond op om naar het toilet te gaan en wat water te gaan drinken. Zij huilde, schreeuwde. Het leek alsof er geen einde aan deze klaagzang kwam. Maar eindelijk was hij het ook beu en zei dat ze beter kon gaan. Na al deze uren drama, pakte ze haar spullen en vertrok. Wat voelde ik me opgelucht. We deelden onze verbazing en ik genoot weer de volledige aandacht van mijn hunk. Meer had ik niet nodig om alles te doen vergeten. Maar wat was hier nu werkelijk gebeurd? Want ik had dingen gedaan die ik helemaal niet wilde, maar toch mijn bek niet opengetrokken. Het lijdzaam ondervinden leek me op dat moment de veiligste optie.
Meer had ik niet nodig om alles te doen vergeten. Maar wat was hier nu werkelijk gebeurd? Tijdens een wijntje met vriendinnen hebben we het wel eens gehad over de dingen die we in het verleden gedaan hebben die we eigenlijk niet wilden. En in feite deden we in die gevallen allemaal hetzelfde: Niets. We ondergingen het en vergaten het daarna. De verantwoordelijkheid lag volledig bij onszelf, waren we van mening en het was onderdeel van het leven. Het waren leermomenten waar je wijzer van werd en sterker uit kwam. Maar wanneer ik er met mensen over sprak die nooit in zo’n situatie verzeild waren geraakt, dan schaarden ze dit duidelijk onder ‘grensoverschrijdend gedrag’ wat echt niet door de beugel kon. Hoe kon het dat er zo’n verschillende opvattingen hierover waren? Deden wij ‘slachtoffers’ onszelf te kort door de schuld volledig bij onszelf te leggen? Voor hoe ver wij überhaupt het woord ‘schuld’ al in de mond namen. Voor ons was het niet meer dan een domme fout van vroeger en we keken daarna niet meer om. Opsoppen en doorgaan. Niet meer stilstaan bij vervelende, pijnlijke dingen. Flink zijn en weer verder.
Opsoppen en doorgaan. Flink zijn en weer verder.Ik heb lang moeite gehad met de woorden ‘grensoverschrijdend gedrag’ en dacht al gauw: stel je niet zo aan, wanneer er een item op tv voorbij kwam over dit onderwerp. Ik vroeg me af waar deze felle reactie telkens vandaan kwam, omdat ik er een naar gevoel bij in mijn onderbuik had. Ik kom uit een tijd waarin je gewoon een dikke huid moest kweken en daarmee de kous af was. Daarmee werd er volledig voorbij gegaan, en was er geen ruimte voor je ware gevoelens. Deze waren irrelevant en niet helpend. Het ‘niets doen’ in een benarde situatie is daar misschien zo’n gek gevolg nog niet van. Maar hoe fijn zou het zijn geweest als onze gevoelens er destijds wel toe hadden gedaan en we zo het idee hadden gehad dat wij er ook toe deden? Dan waren we misschien niet eens in deze nare situaties terechtgekomen. Naar alle waarschijnlijkheid wringt het daarom dan ook bij mij, omdat ik - en anderen met mij - niet gezien zijn geworden en dit als de norm zijn gaan beschouwen. Dat daar een gevoel van afgunst bij komt kijken wanneer iemand vandaag de dag wel de nodige aandacht krijgt, is misschien helemaal niet zo vreemd. Zou dat dat nare gevoel in mijn lijf zijn wanneer dit topic oppopt? Wij deden er niet toe, zij wel. Ik schaam me er bijna voor het uit te spreken.
Hoe fijn zou het zijn geweest als onze gevoelens er destijds wel toe hadden gedaan en we zo het idee hadden gehad dat wij er ook toe deden? Deze overpeinzingen laten me inzien dat het een hele goede zaak is dat dit thema tegenwoordig zo onder de aandacht wordt gebracht en er daarmee hopelijk een wereld gecreëerd kan worden waarin iedereen zich veilig genoeg voelt om eigen wensen en grenzen aan te geven en we het gesprek met elkaar hierover aan kunnen gaan. Hopelijk zal opsoppen en doorgaan dan niet meer nodig zijn om te overleven en een strategie zijn die bij het verleden behoort.
Gytha is sinds 2011 werkzaam als filmoperateur bij Filmtheater De Nieuwe Scène en volgt momenteel de deeltijdstudie scenarioschrijven aan de Scenariovakschool in Amsterdam. Naast film is ballet haar passie en is ze nog wekelijks bij Dorris Titulaer in de dansstudio te vinden.
Haar verhalen gaan veelal over de buitenbeentjes van de maatschappij; zij die afwijken van de norm en daardoor dikwijls niet gezien worden. Ze hoopt dat ze hen, door het vertellen van hun verhalen, een gezicht kan geven en op die manier voor meer begrip en verbinding kan zorgen.
